معاملات آپشن
مفاهیم کلیدی بازار اختیار معاملات
«اختیار معامله» (یا Options Contract) بازاری‌ست بر مبنای نوعی قرارداد، که میان خریداران و فروشندگانِ اوراقی با نام اختیار، شکل می‌گیرد. در این قرارداد، خریدارِ اختیار، با پرداخت وَجهی (به‌عنوان Premium) به فروشنده، اختیارِ خرید یا فروشِ، دارایی مشخصی را، با قیمت معین، در تاریخ مشخصی، به دست می‌آورد؛ و فروشنده‌ی اختیار نیز، متعهد به تحویلِ دارایی مشخص‌شده، به قیمت تعیین شده، در تاریخِ مشخص‌شده می‌باشد.
برای فعال شدن امکانِ خرید و فروش اوراق اختیار معامله، می‌بایستی که درخواست خود را از طریق پروفایل خود در سامانه‌ی ملل‌تریدر مطرح کرده و ادامه‌ی هماهنگی‌های لازم را –در صورت نیاز- با کارگزاری ملل پویا پیگیری نمایید.
آنچه در اختیار معاملات، معامله‌کنندگان می‌بایستی به آن توجه لازم را داشته باشند، در وهله‌ی اوّل، توجه به مفاهیم زیر است:
. دارایی پایه: داراییِ موضوع قرارداد است که بر مبنای آن قرارداد بسته، و در موعدِ سررسید، بین خریدار و فروشنده تبادل می‌شود.
. تاریخ سررسید قرارداد (تاریخ اِعمال): تاریخی ثابت و مشخص، که در زمان انتشار قرارداد توسط سازمان بورس تعیین می‌شود.
. اندازه قرارداد: تعداد سهم پایه، که طبق قرارداد در روز سررسید بین خریدار و فروشنده مبادله می‌شود.
. قیمت اِعمال: مبلغی که در قرارداد مشخص شده و طرفینِ قراداد در موعد سررسید، مطابق آن قیمت، دست به خرید و یا فروش دارایی پایه می‌زنند.
لازم به ذکر است که بازار اختیار معاملات، به دلیل پیچیدگی‌ها و ریسک‌های بالای خود، نیازمند آموزش‌های جامع‌تری‌ست نسبت به معاملات عادیِ بازار سرمایه. در همین راستا، ما در سیستم معاملاتی چوگان، با در نظر گرفتن نیازهای کاربران، مجموعه‌ای از ابزارهای پیشرفته و کاربردی را جهت تسهیل فرآیند معاملات اختیار فراهم کرده‌ایم. این ابزارها به کاربران کمک می‌کنند تا با بهره‌گیری از امکانات پیشرفته، تصمیمات بهتری در زمینه‌ی معاملات اختیار اتخاذ کنند.
در ادامه، برخی از این ابزارهای کلیدی را معرفی کرده و هر یک را به تفصیل توضیح خواهیم داد تا کاربران بتوانند با استفاده از این امکانات، تجربه‌ای مطمئن و موفق در بازار اختیار معامله داشته باشند.
زنجیره قرارداد
. زنجیره قرارداد ابزاری‌ست بر نمایش تمامی قراردهای باز، که براساس نوع نماد، تاریخ اعمال، و دو گونه‌ی خرید (Call Option) و فروش (Put Option)، مرتب‌شده‌اند.
. قراردهایی که قیمتِ اعمال‌شان نسبت به قیمتِ پایانی نماد پایه بیشتر باشد OTM (در زیان) نام می‌گیرند و قراردادهایی که قیمتِ اعمال‌شان نسبت به قیمتِ پایانی نماد پایه کمتر باشد ITM (در سود) نام می‌گیرند. همچنین قراردادهایی که قیمتِ اعمال‌شان با قیمتِ پایانی نماد پایه مساوی باشد ATM (بی تفاوت) نام می‌گیرند.
. سر به سر موقعیت‌های خرید (قراردادهای شروع‌شونده با ض): قیمت اعمالِ قرارداد + آخرین قیمتِ قرارداد (Premium)
. سر به سر موقعیت‌های فروش (قراردادهای شروع‌شونده با ط): قیمت اعمالِ قرارداد - آخرین قیمتِ قرارداد (Premium)
. درصد سر به سر: قیمت سر به سر می‌تواند گران‌تر یا ارزان‌تر از "آخرین قیمتِ نماد پایه" معامله شود؛ این اختلاف به‌صورت "درصد" در کنار قیمت سر به سر نمایش داده می‌شود.
. قراردادهای هم‌گروه هم‌ماه: مجموعه قراردادهایی هستند بر اساس یک نماد پایه‌ی مشترک و تاریخِ سررسیدِ مشترک.
. تعداد موقعیت‌های باز شده بر روی مجموعه‌ی قراردادهای هم‌گروهِ هم‌ماه همواره با یکدیگر جمع می‌شوند (به‌طور مشترک) و در صورتی که جمعِ موقعیت‌های باز به "حد مجاز موقعیت‌های باز" برسد دیگر امکان باز کردنِ موقعیت جدید بر روی هیچ‌کدام از قراردادهای هم‌گروهِ هم‌ماه وجود نخواهد داشت.
. نقطه بازگشایی مجدد موقعیت‌ها: با پُر شدنِ حد مجاز موقعیت‌های بازِ بازار، می‌بایستی که موقعیت‌های پیشین توسط خریداران و فروشندگان بسته شود؛ درصورتی که این اقدامِ معامله‌گران موجب کاهش موقعیت‌های بازار تا عدد "نقطه بازگشایی مجدد موقعیت‌ها" شود امکانِ مجددِ اخذ موقعیت جدید برای مشتریان وجود خواهد داشت.
در این صفحه، اطلاعات تکمیلی دیگری نیز به صورت نقشه‌ای و نموداری، برای دسترسی کاربران فراهم شده است؛ اطلاعاتی شامل: 1- ارزش معاملات 2- تعداد موقعیت‌های باز 3- حجم معاملات 4- تعداد معاملات 5- تاریخچه موقعیت‌های باز و...، که برای هر زنجیره قرارداد به‌صورت جداگانه تهیه شده است.
دیدبان اختیار معامله
. دیدبان اختیار معامله، فضایی است که تمامی قراردادهای موجود را به‌صورت یک‌جا به کاربران نمایش می‌دهد. کاربران می‌توانند با کلیک بر روی هر یک از ستون‌های موجود در دیدبان اختیار اطلاعاتِ مدنظر خود را براساس ستونِ منظور مرتب نمایند.
نقشه اختیار معامله
. نقشه اختیار معامله، اطلاعات مفیدی از تمامی قراردادهای موجود را بر اساس فیلترهای مختلف، به مشتریان، نشان می‌دهد. مشتریان بنا بر دلخواه خود می‌توانند این نقشه را براساس ارزش معاملات یا حجم معاملات یا تعداد معاملات، و همچنین تفکیک بازارها و صنایع، مرتب کرده و به بررسی و رصدِ شرایط روزِ بازار بپردازند.
امکان زوم بر روی نقشه بازار به وسیله اسکرولِ موس
تب درخواست‌های تسویه
1- درخواست تسویه نقدی
نکاتی که باید در تسویه‌ی نقدی در نظر داشت:
· ثبت در خواست تسویه نقدی فقط برای قراردادهای در سود، امکان‌پذیر است.
· مبنای تسویه قیمت پایانی دارایی پایه می‌باشد.
· تسویه تنها در صورت موافقت فروشنده به صورت نقدی انجام می‌شود.
· زمان ثبت در خواست تسویه نقدی از ساعت 12:30 الی 15 یک روز کاری قبل از سررسید قرارداد می‌باشد.
· درخواست تسویه نقدی با پاره سهم: در صورتی که بخشی از قرارداد شما قابلیتِ نقدی تسویه را دارا باشد، با انتخاب موافقتِ خود را اعلام می‌نمایید.
· درخواست تسویه نقدی تمام دارایی: در صورتی که قصد تسویه‌ی تمام موقعیت‌های باز خود را در آن قرارداد داشته باشید، با انتخاب گزینه موافقت خود را اعلام می‌نمایید.
· تعداد درخواست برای تسویه: تعداد موقعیت مد نظر خود را برای تسویه در این بخش وارد می کنید. لازم به ذکر است که برای این منظور باید دکمه تسویه تمام دارایی خاموش باشد.
· تعداد موقعیت اِعمال شده: نتیجه تسویه نقدی در این بخش نمایش داده می‌شود.
· وضعیت: وضعیت درخواست در این بخش نمایش داده می‌شود.
2- درخواست تسویه فیزیکی
نکاتی که باید در تسویه‌ی فیزیکی در نظر داشت:
· خریداران اختیار خرید و فروشندگان اختیار فروش باید به مقدار لازم پول در حساب کاربری داشته باشند.
· خریداران اختیار فروش و فروشندگان اختیار خرید باید به مقدار لازم دارایی پایه در نزد کارگزار داشته باشند.
· زمان ثبت در خواست تسویه فیزیکی از ساعت 12:30 الی 15 روز سررسید قرارداد می‌باشد.
· موافقت با تسویه فیزیکی در زیان/بی‌تفاوت: در صورتی که قرارداد در ضرر باشد، با انتخاب این گزینه موافقت خود را اعلام می‌نمایید.
· درخواست تسویه نقدی تمام دارایی: در صورتی که قصد تسویه تمام موقعیت‌های باز خود در آن قرارداد را داشته باشید، با انتخاب این گزینه موافقت خود را اعلام می‌نمایید.
· تعداد درخواست برای تسویه: تعداد موقعیت مدنظر خود را برای تسویه در این بخش وارد می‌کنید. لازم به ذکر است که برای این منظور باید دکمه تسویه تمام دارایی خاموش باشد.
· تعداد موقعیت اِعمال شده: تعداد موقعیت تسویه‌شده در این بخش نمایش داده می‌شود.
· تعداد نُکول شده (Default): نکول به معنای عدم ایفای تعهد فروشنده‌ی قرارداد است (شخص دارای موقعیت بازِ فروش). در این بخش تعداد موقعیت نکول شده به معنای تعداد موقعیت‌هایی که شخصِ متعهد نتواسته آن‌ها را تسویه کند، نمایش داده می‌شود.
· وضعیت: وضعیت درخواست در این بخش نمایش داده می‌شود.
3- تاریخچه درخواست‌ها
. در این بخش تاریخچه‌ی درخواست‌های قبلی (نقدی و فیزیکی)، شامل مشخصات درخواست و نتایج آن نمایش داده می‌شود.